Jak sobie radzić z pracami okładzinowymi i jakich błędów nie popełniać

Wiele problemów z eksploatacją mogą przysparzać błędy i usterki wykonawcze (zarówno zawinione, jak i niezawinione) popełnione podczas realizacji robót budowlanych i wykończeniowych. Wszystkim zainteresowanym realizacją basenów w technologiach tradycyjnych (tzn. konstrukcji niecki żelbetowej z okładziną ceramiczną) chcemy zwrócić uwagę na kilka zaobserwowanych przypadków z obiektów budowanych w ostatnim okresie.

Pierwsze trudności

Na pierwsze trudności napotykamy już w fazie projektowania i wyboru wykonawcy. Powszechna presja czasu oraz obniżania kosztów (składowe przetargów na roboty budowlane) powodują, że nie przestrzega się podstawowych zasad, jak np. okresu dojrzewania betonu czy stosowania materiałów odpowiedniej jakości. Zdarzają się przypadki wymuszania przejęcia odpowiedzialności gwarancyjnej przez producentów chemii budowlanej przy zastosowaniu wyrobów niższych marek niż zalecane lub niezgodne z zapisami w kartach technicznych. Sporadycznie zdarzają się przypadki niezupełnego wypełnienia fragmentów konstrukcji betonem lub nieprawidłowego zawibrowania. Uzupełnienia tego typu nie powinny opierać się na bazie zwykłych szpachli wyrównawczych, należy zastosować materiały o znacznie większej wytrzymałości. Może to być na przykład system materiałów PCC (na bazie cementów z dodatkami polimerowymi) Sopro REPADUR, wśród których zasadnicza szpachla wypełniająca Sopro REPADUR 50 uzyskuje wytrzymałość na ściskanie rzędu 60 Mpa.

Próba wodna to z pozoru duży i zbędny koszt w przypadku niecek wykonywanych z betonów z dodatkami uszczelniającymi i opóźniającymi wiązanie. Jednak na szczelność niecki ma wpływ wiele innych czynników, choćby pojawiające się spękania i rysy skurczowe konstrukcji czy miejsca przerw roboczych. Wszelkie wykryte w ten sposób przecieki muszą być uszczelnione przed następnymi robotami, najlepiej za pomocą materiałów żywicznych.

Co dalej?

Przygotowanie betonowego podłoża pod następne warstwy wymaga mechanicznego oczyszczenia z mleczka cementowego i wszystkich czynników mających wpływ na zmniejszenie przyczepności (piaskowanie, szlifowanie, frezowanie). O ile łatwo jest przekonać ekipy wykonawcze do usunięcia szklistej warstwy ze ścian niecki, o tyle trudno jest wyegzekwować dokładne oczyszczenie i odkurzenie dna niecki, co będzie skutkowało odspajaniem się warstwy wyrównawczej wraz z kurzem i pyłem. Na szczęście wiele wyspecjalizowanych w budowie basenów firm docenia ten etap budowy i coraz rzadziej zdarzają się problemy z małą przyczepnością warstw wyrównawczych.

Przez ściany i dno niecki na ogół przechodzą liczne wbudowywane elementy, jak rury, oprawy reflektorów itp. Wielu specjalistów zaleca ich dokładny montaż w deskowaniu przed wykonaniem robót betonowych. Praktyka pokazuje, że montaż tych elementów odbywa się później, w przygotowanych wcześniej otworach w szalunkach. Otwory natomiast (na wszelki wypadek) są znacznie większe niż montowane wyposażenie. Wypełnienie takich miejsc betonem prawie na pewno doprowadzi do nieszczelności. W tym przypadku mają zastosowanie materiały epoksydowe (Sopro EPG 522 lub Sopro EE 771), które po zmieszaniu z kruszywem tworzą szczelne zaprawy.

Grzech podstawowy

Największym i powszechnym błędem wykonawczym jest szukanie oszczędności na warstwie uszczelniającej. Jest to pozycja istotna cenowo wśród materiałów wykończeniowych. Zgodnie z zaleceniem wbudowana w co najmniej dwóch etapach warstwa 2-składnikowej powłoki hydroizolacyjnej Sopro DSF 423 nie powinna być mniejsza niż 2,5 mm i nie większa niż 4 mm.

Baseny i pływalnie są obiektami, na których wymagany jest specyficzny sposób przyklejania okładziny, tzw. metoda kombinowana, polegająca na nakładaniu na podłoże zaprawy pacą zębatą oraz cienką warstwą na spodnią stronę płytki. Celem jest uzyskanie pełnego przylegania płytek, a tym samym – co bardzo ważne – wyeliminowanie miejsc tworzenia się ognisk bakteryjnych. Do przyklejania zalecane są zaprawy klejowe elastyczne, np. Sopro FF 450, a w miejscach szczególnie intensywnych przepływów wody (sztuczne rzeki) oraz na wyokrągleniach powierzchni – Sopro No.1. W przypadku dna niecki i pozostałych posadzek godnymi polecenia są zaprawy klejowe tzw. półpłynne (np. Sopro VF 413XL). Skład tych zapraw jest tak dobrany, że konsystencja pozwala na uzyskanie 100% powierzchni przylegania bez dodatkowego nanoszenia kleju na płytkę. Tyle zalecenia – a praktyka swoją drogą.

Od teorii do praktyki

Nieco innym zagadnieniem jest wykończenie powierzchni mozaiką szklaną, którą najlepiej jest kleić i fugować na fugę epoksydową Sopro FEP lub w wersji ekonomicznej kleić na zaprawie Sopro No.1 białej i zafugowanej fugą epoksydową. W jednym z obiektów wykonano wariant oszczędnościowy: klejenie na zaprawie białej półelastycznej i wypełnienie spoin zwykłą białą fugą, co zaowocowało wypłukiwaniem obydwu materiałów i odpadaniem mozaiki.

Eksploatacja obiektu basenowego wymaga od opiekunów i konserwatorów poświęcenia sporej uwagi spoinom i materiałom wypełniającym. Najlepszym, ale i najbardziej kosztownym sposobem na długowieczność spoin jest zastosowanie fugi epoksydowej (Sopro FEP). W 1999 roku firma Sopro wprowadziła na rynek zaprawę do spoinowania SoproDur HF 8 wzmocnioną mikrocementami, o zwiększonej odporności chemicznej w stosunku do tradycyjnej spoiny cementowej. Materiał ten doskonale nadaje się do spoinowania wszystkich partii niecki i zaplecza. Jednak w pewnych sytuacjach każda fuga może zostać narażona na niekorzystne czynniki. Na jednym z basenów o dużej głębokości wykonano pomost do nauki pływania – niestety ścianki pomostu ażurowane były w znikomym stopniu, co całkowicie ograniczało pod nim cyrkulację wody. Efekt: dość silny rozwój glonów na fugach cementowych. Podobne przyczyny (zastoiska wody, brak odpowiednio częstego czyszczenia) powodują uszkodzenia fug silikonowych pomimo zastosowania w nich dodatków grzybobójczych. Problem nadmiernego wypłukiwania fug cementowych (zwłaszcza na powierzchniach okołobasenowych i zapleczach) jest także związany z codziennym ich czyszczeniem z wykorzystaniem intensywnej chemii i maszyn czyszczących. Producenci preparatów czyszczących podają maksymalne stężenia dla swoich wyrobów. Jednak wielokrotnie stwierdzona chęć ułatwienia sobie pracy i beztroska osób sprzątających w znacznym przekraczaniu stężeń spowodowały duże uszkodzenia spoin.

Zebrane przykłady błędów, usterek i niestaranności z kilku tylko obiektów świadczą o złożonym problemie budowy, wykończenia i eksploatacji basenów i pływalni. Warto o nich pamiętać, ponieważ wszystkie mają przełożenie na konkretne wartości w złotówkach lub wpływają na komfort korzystania ze sportów i rekreacji wodnej.

Sopro Polska Sp. z o.o.
ul. Poleczki 23 F
02-822 Warszawa
tel.: 48 22 335 23 40
faks: 48 22 335 23 49
biuro@sopro.pl
www.sopro.pl

AUTOR | Andrzej Król
FOTO | Archiwum firmy