W lutym 2019 r. rozpoczęto realizację II etapu prac modernizacyjnych najstarszej pływalni w Polsce – pływalni miejskiej w Siemianowicach Śląskich. Zakres prac tego etapu obejmował m.in. kompleksową wymianę instalacji, remont elewacji, remont dachu oraz przebudowę strefy wejściowej z dostosowaniem obiektu do potrzeb osób niepełnosprawnych. Po kilkunastu miesiącach ciężkiej pracy, roboty związane z realizacją II etapu zostały zakończone a 27 listopada 2019 r. odbyło się uroczyste otwarcie obiektu.

Historia pływalni

Pływalnia miejska w Siemianowicach Śląskich jest najstarszą pływalnią w Polsce. Jej historia sięga 1906 r. Wówczas powstał pierwszy projekt budynku. W kwietniu 1907 r. Spółka Vereinigte Königs – und Laurahütte Aktien – Geselschaft (Die Berg – Verwaltung) zwróciła się do zarządu gminy Siemianowic o wydanie zezwolenia na wybudowanie pływalni dla swoich pracowników. Jako miejsce przyszłej budowy wskazano plac na końcu ulicy Pocztowej (obecnie Śniadeckiego). Autorem projektu był budowniczy Emil Twardy z Pszczelnika. W maju 1907 r. budowniczy gminy – Tobolla – wydał pozwolenie na budowę basenu.

Koszt budowy całości, wyliczony we wrześniu 1907 r., wynosił 62 tys. marek. W trakcie budowy, w 1908 r. przeprojektowano wejście do pływalni i do piwnic. Zaprojektowano też przejście z części piwnicznej do części mieszczącej nieckę basenu. Fasada budynku została usytuowana prostopadle do części mieszczącej basen. Po lewej stronie fasady mieściło się zejście do piwnic. Wejściem po prawej stronie wchodziło się na klatkę schodową, która w dół prowadziła do przechowalni sprzętu, a w górę na basen. Przez poczekalnię i suszarnię wchodziło się na emporę wysuniętą nad niecką basenu, gdzie znajdowały się kabiny do przebierania. W części środkowej krótszej ściany znajdowała się trampolina i schody prowadzące na niższy poziom, gdzie były prysznice i niecka basenu.

W dłuższych ścianach zaprojektowano po cztery prostokątne okna zwieńczone półkoliście, natomiast krótszą ścianę doświetlało jedno duże trójdzielne okno, także zakończone półkolistym zwieńczeniem. Nad niecką basenu zostało zaprojektowane sklepienie pozorne, podtrzymywane za pomocą żelaznej kratownicy. Część środkową, nad niecką, stanowił świetlik. Jako pokrycie dachu przewidziana była szarobłękitna dachówka karpiówka. Na obu poziomach basenu znajdowały się toalety. Wszystkie pomieszczenia, ze względów sanitarnych, wyłożono flizami (płytkami ceramicznymi). W latach 70. XX w. architekt Stanisław Lesikiewicz zaprojektował przedłużenie basenu do 25 m. Przy tej przeróbce wyburzono tylną ścianę z trójdzielnym oknem zwieńczonym półkoliście.

Na początku lat 90., w związku z transformacją gospodarczą, Huta Jedność, będąca właścicielem pływalni, nie była w stanie jej utrzymać i musiała ją zamknąć. Nieużytkowany obiekt został przejęty przez gminę Siemianowice Śląskie w 1994 r. i uruchomiony po pierwszym remoncie w październiku 1995 r. W 1997 r., decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków w Katowicach, pływalnia została wpisana do rejestru zabytków ówczesnego województwa katowickiego.

Rewitalizacja pływalni – I etap

Pod koniec 2016 r., w związku z poważnym rozszczelnieniem niecki basenowej oraz ogólnym stanem hali basenowej i zaplecza sanitarnego, podjęto decyzję o zamknięciu obiektu. Decyzja ta nie była łatwa, ze względu na przywiązanie mieszkańców do obiektu. Mając na uwadze los pływalni, prezydent miasta Rafał Piech, wspierany przez mieszkańców, podjął się zadania jej ratowania. Wyasygnowane w budżecie miejskim środki pozwoliły na zakończenie pierwszego etapu prac. W styczniu 2018 r. firma Transcom Sp. z o.o. zakończyła prace związane z realizacją I etapu prac remontowych. Etap ten swoim zakresem obejmował m.in.:

• wykonanie projektu oraz uzyskanie niezbędnych decyzji administracyjnych, w tym pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,
• remont niecki basenowej, polegający na jej wzmocnieniu poprzez ankrowanie oraz wymianę uzbrojenia technologicznego i wykończenia folią PVC,
• remont plaży, polegający na wykonaniu nowej wylewki, izolacji, okładzin ceramicznych i odwodnienia liniowego,
• kompleksową modernizację centrali wentylacyjnej, polegającą na dostosowaniu jej do obecnych wymogów i standardów,
• remont świetlika dachowego,
• częściową wymianę instalacji c.o. w hali basenowej.

Ponadto wykonano modernizację zaplecza szatniowego, które również zostało wyposażone w nowe szafki, kabiny oraz przebieralnie. Koszt realizacji I etapu wyniósł 1 067 075 zł brutto.

Rewitalizacja pływalni – II etap

Realizacji kolejnego, niełatwego wyzwania podjęła się firma Efekt Sp. z o.o. z Chorzowa. Po blisko ośmiu miesiącach realizacji II etapu, 27 listopada 2019 r. odbyło się uroczyste otwarcie wyremontowanej siemianowickiej „Badyhali”, a rezultat prac przerósł najśmielsze oczekiwania wszystkich zaangażowanych osób. Zakres prac II etapu był znacznie szerszy i obejmował:

• czyszczenie zabytkowej elewacji wraz z uzupełnieniem ubytków,
• hydroizolację fundamentów,
• wymianę pokrycia dachowego,
• dostosowanie obiektu do potrzeb osób niepełnosprawnych,
• remont holu i ciągów komunikacyjnych,
• wymianę oświetlenia wewnętrznego,
• wymianę instalacji wod.-kan.,
• kompleksową modernizację instalacji c.o. wraz z kotłami kondensacyjnymi,
• wykonanie instancji wentylacyjnej pomieszczeń suchych,
• kompleksową wymianę instalacji uzdatniania wody,
• wykonanie iluminacji świetlnej elewacji.

Koszt realizacji II etapu wyniósł 4 193 428,96 zł.

Instalacje technologiczne sercem basenu

Bez wątpienia jednym z ważniejszych punktów modernizacji była konieczność wymiany instalacji technologii wody basenowej. Zważywszy na małą powierzchnię pomieszczenia technologicznego oraz wąską drogę transportową, zakres ten wiązał się z dużym wyzwaniem. Dzięki właściwemu planowaniu prac, już podczas realizacji I etapu zostały wykonane niezbędne prace przy instalacji tłocznej i ssącej, dzięki czemu nie było konieczności ingerowania w prace wykonane w I etapie.

W obiekcie został wykonany filtr podciśnieniowy na ziemię okrzemkową wraz z instalacją pracującą w pełnej automatyce. Dodatkowo, dezynfekcję wspomaga średniociśnieniowa lampa UV a całość wpływa na bardzo dobre parametry wody basenowej. Do podgrzewu wody użytkowej i basenowej zastosowano baterię nowoczesnych kondensacyjnych kotłów gazowych, działających kaskadowo.

Zastosowanie nowoczesnych technologii w najstarszej pływalni w Polsce, oprócz komfortu użytkowania, wpłynęło także na obniżenie zużycia wody i gazu o ok. 30% w przeliczeniu na użytkownika. Zainteresowanie obiektem również jest znacznie większe – po modernizacji obiekt odwiedziło o 25% więcej użytkowników niż w analogicznym okresie przed kompleksową modernizacją obiektu.

Podsumowanie

Całe zadanie inwestycyjne (I i II etap) było realizowane w trybie „zaprojektuj i wybuduj” z ryczałtowym rozliczeniem, co w przypadku prac remontowo-modernizacyjnych jest rozwiązaniem bezpiecznym dla inwestora a od wykonawców wymaga wiedzy i doświadczenia. Podstawą właściwej realizacji zadania w tym trybie jest rzetelnie przygotowany program funkcjonalno-użytkowy (PFU), który w sposób szczegółowy określa wymogi i oczekiwania inwestora co do zakresu prac, jakości i standardu zabudowanych urządzeń. Właściwie przygotowany PFU, powinien być wykonany na podstawie ekspertyz, badań, odkrywek oraz po przeprowadzeniu stosownych audytów instalacji technologicznych. Obiekt w Siemianowicach Śląskich jest najlepszym przykładem na to, że sumienność, wiedza i współpraca wszystkich stron, tj. inwestora, użytkownika, projektantów i wykonawców, jest przepisem na sukces.

TEKST | Jakub Sobiech

FOTO | Archiwum fotozluftu