Podjęcie decyzji o budowie pływalni zawsze musi być poprzedzone rzetelną analizą kosztów, a to z kolei wymaga znajomości specjalistycznych technologii. Kryterium kosztów jest jednym z istotnych, lecz nie najistotniejszym. Może być wiodące, jeżeli przeanalizuje się je pod kątem funkcjonalności i odpowiedniego standardu jakościowego.

Na etapie projektowania należy stosować materiały o określonych parametrach, gwarantujące jakość i długotrwałą eksploatację obiektu. Projektant przyjmuje określone systemowe rozwiązania, które należy później bez żadnych zmian realizować. Dlatego inwestor powinien aktywnie uczestniczyć w doborze technologii basenowych, mając na uwadze z jednej strony kryterium ceny, a z drugiej strony jakość, funkcjonalność i trwałość rozwiązań konstrukcyjnych. Wybrana technologia powinna być wpisana w specyfikacje istotnych warunków zamówienia. Projekt ma w sposób szczegółowy uwzględniać detale konstrukcyjne, uszczelnienia trudnych i krytycznych miejsc, opisując w specyfikacji całą technologię, krok po kroku.

Uszczelnienie zespolone niecek basenowych

Najczęściej stosowaną metodą hydroizolacji niecek żelbetowych jest wykonanie tzw. hydroizolacji zespolonej (podpłytkowej). Materiały stosowane do uszczelnień zespolonych to:

• elastyczne szlamy (mikrozaprawy) uszczelniające, których głównym składnikiem jest cement i polimery. Szczelność zapewnia odpowiednio dobrany stos okruchowy zaprawy oraz dodatki. Polimery wpływają na elastyczność (zdolność mostkowania rys) oraz przyczepność do podłoża;
• elastyczne powłoki uszczelniające na bazie żywic reaktywnych (zazwyczaj poliuretanowych), stosowane zazwyczaj w basenach solankowych oraz w basenach znajdujących się w zakładach leczniczych, uzdrowiskach itp.

Wymagania i wskazówki projektowo-wykonawcze znaleźć można min. w [1] i [2]. Najważniejsze zalecenia dotyczące wykonywania robót hydroizolacyjnych podano w tabeli 2.

Uszczelnienie zespolone – elastyczna zaprawa uszczelniająca AQUAFIN-2K

AQUAFIN-2K jest polimerowo-cementową mikrozaprawą uszczelniającą, w skład której wchodzi cement, selekcjonowane kruszywo mineralne oraz specyficzne dodatki (modyfikowane żywice, związki hydrofobowe itp.). Skład ten gwarantuje skuteczne działanie uszczelniające przy niewielkich grubościach warstwy. Wodna dyspersja tworzyw sztucznych zapewnia znaczną elastyczność zaprawy po związaniu. Zaletą zaprawy AQUAFIN-2K jest jej niewielka grubość, a co za tym idzie, i ciężar. Doskonała przyczepność do podłoży budowlanych oraz łatwość kształtowania na powierzchniach o nieregularnych kształtach to również niebagatelne zalety. Jest doskonałym podłożem pod okładziny ceramiczne.

Związana zaprawa AQUAFIN-2K jest odporna na czynniki atmosferyczne, takie jak cykle zamarzania i odmarzania, obciążenia chemiczne, zachowuje elastyczność w bardzo niskich temperaturach, cechuje się bardzo dobrą przyczepnością do podłoża i mostkuje rysy o szerokości do 1 mm.

Najważniejsze wymogi w stosunku do polimerowo-cementowych zapraw uszczelniających wg [1] i [6] oraz parametry AQUAFIN-2K przedstawiono w tabeli 3.

Kleje do płytek i kształtek basenowych

Równie istotnym ogniwem hydroizolacji zespolonej niecki jest klej do okładzin ceramicznych. Ciągłe oddziaływanie wody pod ciśnieniem oraz, w przypadku basenów otwartych, obciążenia termiczne w połączeniu z wymogiem długotrwałej bezawaryjnej eksploatacji stawiają zaprawie klejącej wysokie wymagania. Pamiętać należy jednakże, że norma [7] definiuje wymagania techniczne dotyczące klejów cementowych, lecz nie stawia obligatoryjnych wymagań do odkształcalności poprzecznej, traktując je jako informacje uzupełniające. Dlatego w przypadku basenów otwartych konieczne jest dodatkowo określenie elastyczności kleju.

Dopiero norma [11] wprowadziła klasyfikację klejów ze względu na odkształcenie poprzeczne, klasyfikując cementowe zaprawy klejowe w sposób następujący:

• S1 – kleje odkształcalne, odkształcalność poprzeczna powyżej 2,5 mm i poniżej 5 mm;
• S2 – kleje o wysokiej odkształcalności, odkształcalność poprzeczna powyżej 5 mm.

Pomiar polega na oznaczeniu strzałki ugięcia beleczki z kleju przy braku zarysowania spodniej części próbki. Wielkość ugięcia determinuje klasyfikację kleju jako odkształcalny (S1) lub o wysokiej odkształcalności (S2).

Rzeczywiste warunki pracy okładziny ceramicznej w basenach otwartych odzwierciedla jednak dopiero badanie odkształcalności poprzecznej, wg schematu podanego w punkcie 5.2.6 trzeciej części normy DIN 18156 [10] (rys. 1). Na skutek zmian temperatury powstają naprężenia ścinające na styku okładzina ceramiczna – podłoże, wynikające z różnicy współczynników rozszerzalności termicznej okładziny ceramicznej i podłoża. I te naprężenia muszą zostać przeniesione przez układ: elastyczna zaprawa uszczelniająca i zaprawa do płytek. Badanie odkształcalności poprzecznej wg [11] ma zupełnie inny charakter.

Wyniki badań cementowych i epoksydowych klejów firmy Schomburg stosowanych w systemach hydroizolacji zespolonej niecek basenowych podają tabele nr 4 i 5.

Uszczelnienie rynien przelewowych i dylatacji

Są to dwa bardzo newralgiczne miejsca, wymagające bardzo starannego rozwiązania technologicznego. W basenach z przelewem „wiesbadeńskim”, „fińskim”, „Zuerich”, „St. Moritz” i „Berlin”, a więc przy przelewach z wysokim poziomem zwierciadła wody, górna krawędź lustra znajduje się powyżej lub co najmniej na poziomie wierzchu okładziny ceramicznej plaży. Rezultatem jest powstawanie kapilarnego ciśnienia wody, doprowadzającego, przy błędach projektowo-wykonawczych, do penetracji wody pod okładzinę ceramiczną, także w warstwy konstrukcji plaży. Ewentualne przecieki przez nieszczelne dylatacje mogą prowadzić, zwłaszcza w basenach solankowych, do zniszczenia konstrukcji i instalacji basenowych. Próba szczelności samej niecki nie daje gwarancji szczelności dylatacji. Przecieki pojawiają się dopiero w trakcie eksploatacji. Dla mineralnego szlamu możliwe jest jedynie sprawdzenie grubości nałożonej warstwy. Dużo większe możliwości kontroli szczelności daje system, gdzie szczelność nałożonej warstwy jest możliwa do sprawdzenia poprzez pomiar parametrów elektrycznych, wg DIN 55670 (system Densare 2002). Ten sposób kontroli wymaga wprawdzie stosowania poliuretanowej powłoki uszczelniającej ASOFLEX-AKB oraz warstwy lakieru przewodzącego, jednak ocena szczelności nałożonej warstwy jest dużo bardziej miarodajna.

Aksonometryczny widok systemowego uszczelnienia rynien przelewowych z zastosowaniem hydroizolacji z zaprawy uszczelniającej i żywicy reaktywnej pokazują rysunki 2 i 3.

Uzupełnieniem systemu hydroizolacji niecek są przede wszystkim: taśmy uszczelniające ASO-Dichtband 2000S z kształtkami, zaprawy do spoinowania (cementowa ASO-Flexfuge i epoksydowa Asodur-EK98), elastyczne masy uszczelniające ESCOSIL-2000 UW oraz polimerowo-cementowe zaprawy INDUCRET-PCC do napraw podłoży betonowych.

Wnioski

Należy zdawać sobie sprawę, że po rozpoczęciu eksploatacji na wszystkie podwodne elementy wyposażenia i instalacji basenowych występuje ciągłe oddziaływanie wody, i to wody pod ciśnieniem. Brak starannego wykonstruowania i wykonania detali jest jedną z najczęstszych przyczyn późniejszych problemów eksploatacyjnych. Początkiem najczęściej jest niedokładne i nieszczelne obsadzenie wszelkiego rodzaju wpustów, napływów, reflektorów itp. Zaczyna się to od braku odpowiedniego zamocowania w szalunku podczas betonowania niecki. Przesunięcia pod naciskiem mieszanki betonowej, zabrudzenia i zanieczyszczenia masą betonową, późniejsze obetonowywanie, brak manszet i kształtek uszczelniających lub też pocienianie powłok hydroizolacyjnych w obrębie elementu to „grzechy główne”, prowadzące do późniejszych przykrych konsekwencji.

Bibliografia
1. Merkblatt – Keramische Beläge im Schwimmbadbau – Hinweise für Planung und Ausführung, ZDB, 2012
2. ROKIEL M., „Hydroizolacje w budownictwie. Wybrane zagadnienia w praktyce”, Dom Wydawniczy Medium 2006
3. Richtlinie für die Planung und Ausführung von Abdichtung von Bauteilen mit mineralischen Dichtungsschlämmen. Deutsche Bauchemie e.V. 2002
4. NEUFERT E., „Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego”, Arkady 1995
5. CZARNECKI L., EMMONS P.H., „Naprawa i ochrona konstrukcji betonowych”, Polski Cement, Kraków 2002
6. Zalecenia udzielania aprobat technicznych ITB: ZUAT-15/IV.13/2002, Warszawa 2002
7. PN-EN 12004:2012 ze zmianą PN-EN 12004:2012/Ap1:2012 Kleje do płytek. Definicje i wymagania techniczne
8. „Hinweise für die Ausführung von Abdichtungen im Verbund mit Bekleidungen und Belägen aus Fliesen und Platten für den Innen- und Aussenbereich“ – ZDB Merkblatt – VIII.2000
9. Richtlinie für Flexmörtel. Definition und Einsatzbereiche. VI.2001
10. DIN 18156 Teil III. Stoffe fuer keramische Bekleidungen im Duennbettverfahren. Dispersionklebstoffe
11. PN-EN 12002:2010 ze zmianą PN-EN 12002:2010/Ap1:2010 Kleje do płytek – Oznaczenie odkształcenia poprzecznego dla klejów cementowych i zapraw do spoinowania.
12. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego. (Dz. U. Nr 202, poz. 2072)

SCHOMBURG Polska Sp. z o.o.
ul. Sklęczkowska 18a; 99-300 Kutno
tel.: 24 254 73 42
faks: 24 253 64 27
biuro@schomburg.pl
www.schomburg.pl

TEKST I FOTO | Firma Schomburg Polska