Choć przez ostatnie kilkanaście lat doszło do ogromnych zmian w polskiej branży basenowej, polegających na wzroście jakości i dostosowaniu się do oczekiwań klientów, to jednak wciąż są obiekty, które wymagają renowacji lub gruntownej modernizacji. W ostatnim roku do grona wyróżnionych inwestycji z pewnością można zaliczyć remont i modernizację stacji uzdatniania wody oraz wentylacji hali basenowej na krytej pływalni Ośrodka Sportu i Rekreacji miasta stołecznego Warszawy w dzielnicy Żoliborz.

Założenia modernizacji

Główne problemy, z jakimi należało się zmierzyć, to utrzymanie sprawności technicznej urządzeń, przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów eksploatacji obiektu oraz zapewnienie zachowania parametrów wody basenowej, stosownie do obecnie obowiązujących przepisów. Układ wentylacji działał nieefektywnie, co skutkowało dużymi wahaniami wilgotności i temperatury w hali basenu, a także utrzymywaniem się nadciśnienia i wypychaniem wilgotnego powietrza z hali basenu na resztę budynku, a przez to duże zawilgocenie pomieszczeń.

Następnym problemem było podłączenie kilku niecek do jednego obiegu filtracyjnego: basen rekreacji, wanna hamowna, wanna whirlpool i brodzik dla dzieci. Takie podejście uniemożliwiało utrzymanie parametrów wody na obowiązującym poziomie, a także skutkowało brakiem możliwości rozgraniczenia poziomu chloru wolnego i temperatury w poszczególnych nieckach.

Plan modernizacji

1. Stacja uzdatniania wody:

• wykonanie odrębnej, kompletnej instalacji uzdatniania wody dla wanny whirlpool na bazie filtra podciśnieniowego ze złożem żwirowo-piaskowym z warstwą węgla aktywnego,
• wykonanie modernizacji instalacji uzdatniania wody brodzika dla dzieci poprzez: wprowadzenie dezynfekcji UV przy pomocy lampy średniociśnieniowej, wykonanie stacji wytwarzania i dozowania dwutlenku chloru, wprowadzenie ciągłej kontroli strumienia uzdatnionej wody, zasilającej brodzik przy pomocy przepływomierza elektromagnetycznego,
• montaż falowników na pompach obiegowych dla obiegu basenu sportowego i basenu rekreacyjnego,
• wyposażenie istniejących zaworów EBRO w napędy elektryczne lub pneumatyczne w celu zautomatyzowania pracy filtrów,
• wymiana rozdzielni elektrycznej na nową dla wszystkich obiegów: dwóch istniejących i dwóch nowo budowanych,
• wymiana całego systemu dozowania środków chemicznych na nowy, pomiar parametrów: chlor wolny, chlor całkowity, pH, redox, temperatura.

1. Wentylacja hali basenu:

• modernizacja basenowych central wentylacyjno-klimatyzacyjnych (wymiana pomp ciepła, montaż dodatkowych przepustnic recyrkulacyjnych, naprawa uszkodzonych elementów obudowy),
• wymiana automatyki w basenowych centralach wentylacyjno-klimatyzacyjnych (zamontowana będzie jedna szafa obsługująca obie centrale). Dostawa i montaż falowników,
• eliminacja zbyt dużych oporów przepływu powietrza przez instalację wentylacyjną.

Plan był bardzo ambitny ze względu na fakt, że prace należało wykonać w trakcie normalnej pracy basenu. Inwestor założył tylko dwutygodniową przerwę technologiczną na wykonanie prac związanych z modernizacją central wentylacyjnych oraz układu automatyki dla stacji uzdatniania wody. Wszystkie pozostałe prace były prowadzone w trakcie normalnego funkcjonowania obiektu, głównie nocą.

Duży nacisk położono na uzyskanie poprawnego działania wszystkich urządzeń, a także na uzyskanie oszczędności na energii elektrycznej i cieplnej. Założeniem inwestora było wykonanie automatyki sterującej pracą układów, która optymalizowałaby pracę pomp obiegowych w układach wodnych oraz pracę sprężarek, wentylatorów i rewersyjnych pomp ciepła w centralach hali basenowej. Już w trakcie realizacji podjęto decyzję, żeby wyodrębnić obieg brodzika dla dzieci z dużego układu dla basenu rekreacyjnego i połączyć go z nowo powstałą stacją dla wanny whirlpool.

Ten ruch był strzałem w dziesiątkę, ponieważ udało się podnieść temperaturę w brodziku do 35°C, a także (poprzez zastosowanie odrębnego pomiaru dozowania podchlorynu) zróżnicować poziom chloru wolnego dla dwóch odnóg: wanna – brodzik. Precyzyjnie działający układ sterujący pracą dozowania środków chemicznych oraz odpowiednio poprowadzona instalacja hydrauliczna, umożliwiły uzyskanie, w stosunkowo małym objętościowo obiegu filtracyjnym (kilkanaście metrów sześciennych), mocno zróżnicowanego poziomu chloru wolnego dla dwóch odnóg: wanna whirlpool – 1 mg/l, brodzik dla maluszków – 0,4 mg/l. Dokładne dozowanie środków chemicznych, w połączeniu z dobrą filtracją mechaniczną oraz koagulacją, skutkowało uzyskaniem książkowych parametrów wody basenowej. Dodatkowe zastosowanie średniociśnieniowych lamp UV, zapewniło idealną barierę bakteriologiczną dla użytkowników obiektu.

Programowalne płukanie filtrów

Na „starych” obiegach dla basenu sportowego i rekreacyjnego, zamontowano do istniejących zaworów, w obrębie filtrów – napędy pneumatyczne. Nowy układ w całości był wyposażony w zawory sterowalne. To, w połączeniu z wyposażeniem pomp obiegowych w przemienniki częstotliwości, spowodowało, że każdy proces pracy filtra jest zoptymalizowany, zaprogramowany i sterowalny. Płukanie odbywa się automatycznie i nie jest uzależnione od preferencji konserwatorów. Układ automatyki zlicza czas pomiędzy poszczególnymi płukaniami filtrów i sugeruje konieczność płukania filtra poprzez komunikaty na panelu obsługi.

Zautomatyzowanie systemu kontrolno-pomiarowego

Od czasu remontu, obowiązki pracowników stacji uzdatniania wody ograniczają się jedynie do zadania odpowiednich parametrów oraz kontroli pracy układu automatyki. Nowy system sterowania opiera się na: automatycznej kontroli poziomu i uzupełniania wody w zbiorniku wyrównawczym, zabezpieczeniu przed niekontrolowanym dozowaniem środków chemicznych podczas awaryjnego lub zamierzonego postoju pomp obiegowych, zabezpieczeniu przed niekontrolowanym podgrzaniem wody w obrębie wymienników ciepła podczas awaryjnego lub zamierzonego postoju pomp obiegowych, a także regulacji temperatury wody w basenie.

Udrożnienie i usprawnienie wentylacji hali basenu

Pierwszym elementem było stwierdzenie problemów z prawidłowym przepływem powietrza wewnątrz hali basenu i utrzymywanie się nadciśnienia. Dokonane pomiary przepływów oraz inspekcja kanałów pokazały, że modernizacja rozpoczęła się w samą porę. Sita w kanałach wyrzutowych były prawie całkowicie zaklejone brudem a nagrzewnice w centralach wentylacyjnych posiadały nieszczelności, uniemożliwiające ich poprawną pracę.

Naprawa central i wyposażenie ich w precyzyjną automatykę sterującą zostały dostrzeżone już po kilku dniach od uruchomienia. Klienci z ulgą odczuli polepszenie się atmosfery w hali basenu i brak chlorowego zaduchu, jaki do tej pory występował.

Z myślą o oszczędnościach

Po modernizacji pływalni, inwestor podjął jeszcze jedno zadanie – wykonanie odzysku ciepła z central wentylacyjnych i użycie go do wstępnego podgrzewu wody basenowej. Wykorzystanie ciepła z central pozwoliło na oszczędność energii cieplnej pobieranej z sieci w ilości kilkudziesięciu kilowatów. Ciepło z central ogrzewa wodę a układ wymienników włącza się w miarę potrzeb. Wszystkie układy zostały ze sobą zsynchronizowane i pracują jako jeden organizm.

Podsumowanie

Przykład krytej pływalni OSiR Żoliborz pokazuje, że umiejętne połączenie kilku systemów uzdatniania nie tylko pozwala na spełnienie aktualnych wymagań prawnych, lecz także nie stanowi problemu dla bardziej rygorystycznej niemieckiej normy DIN 19643. Całkowity koszt modernizacji zamknął się w kwocie niespełna 1 300 000 zł brutto. Inwestycja umożliwia poczynienie oszczędności, wynikających zarówno z ekonomicznej pracy pomp, jak i zysku ciepła z central wentylacyjnych. Zmodernizowanie istniejących obiegów oraz nowy układ filtra dla wanny i brodzika dla dzieci, daje szansę na to, że z usług pływalni mieszkańcy Warszawy będą mogli korzystać jeszcze przez wiele lat.

Realizacja ta po raz kolejny udowadnia, że świadoma kadra zarządzająca obiektem basenowym, znająca potrzeby rynku oraz dostępne technologie, może doprowadzić do bezproblemowego spełnienia wymaganych parametrów wody, oszczędzając przy tym koszty. Przyjazna i owocna współpraca na linii inwestor – generalny wykonawca, którym była firma Transcom Sp. z o.o. z Katowic, również nie może zostać pominięta. Wszystkie roboty zostały wykonane zgodnie z założonym harmonogramem i z zachowaniem najwyższych standardów. Łączny czas trwania modernizacji wyniósł niespełna 12 tygodni.

Michał Szpakiewicz – jest p.o. dyrektora Ośrodka Sportu i Rekreacji m.st. Warszawy w dzielnicy Żoliborz.

Zbigniew Witke – jest zastępcą dyrektora Ośrodka Sportu i Rekreacji m.st. Warszawy w dzielnicy Żoliborz.

Jacek Wylężek – jest dyrektorem ds. handlu i produkcji w firmie Transcom Sp. z o.o., kontakt: tel. kom.: 602 649 978, j.wylezek@transcom.pl , www.transcom.pl

TEKST | Michał Szpakiewicz, Zbigniew Witke, Jacek Wylężek

FOTO | Archiwum firmy Transcom