Po ogromnym sukcesie i wielkim zainteresowaniu zwiedzających, takimi obiektami jak Afrykarium we Wrocławiu i wybiegiem dla pingwinów w Krakowie, które były omawiane w poprzednich numerach „Pływalni i basenów”, przyszedł czas na wybieg dla pingwinów w Śląskim Ogrodzie Zoologicznym. Warto przypomnieć, że nie są to pierwsze pingwiny w Chorzowie. W archiwach Śląskiego Ogrodu Zoologicznego można znaleźć informację, że pingwiny ostatni raz można było tu zobaczyć w 1977 r. Cieszyły się dużą popularnością i odwiedzało je około milion osób rocznie. Decyzja o ich powrocie została podjęta już 2018 r., rozpoczynając cały cykl projektowy. Ostatecznie w kwietniu 2019 r. rozpoczęła się realizacja jednego z najnowocześniejszych basenów dla zwierząt w Polsce, w ramach zamówienia publicznego dla zadania pn. „Budowa budynku inwentarskiego dla pingwinów z zapleczem technicznym i basenem”.

O obiekcie

Nowy wybieg dla pingwinów powstał na dotychczasowym wybiegu nosorożców. Głównym założeniem było stworzenie miejsca, które będzie jak najbardziej przypominało środowisko naturalne tych zwierząt, jednocześnie wykorzystując nowoczesne rozwiązania dla uzyskania wysokiej jakości systemu uzdatniania wody.

Pingwiny mają do dyspozycji basen zewnętrzny o powierzchni lustra wody 220 m² i głębokości do 2,2 m oraz dwa baseny wewnątrz budynku, w pomieszczeniach kwarantanny, które będą wykorzystywane w okresie lęgu oraz w przypadku choroby zwierzęcia. Cały budynek techniczny od strony basenu został pokryty sztuczną skałą, w której zostały wykonane norki oraz zamontowano dysze zraszające. Plaża wokół basenu została obsypana kamieniami i żwirem. Nad basenem pojawił się nawis skalny, który w okresie wysokich temperatur będzie dawał zwierzętom cień, a dodatkowo chłodził poprzez zamontowany system spryskiwaczy imitujących opady deszczu. Wszystkie te zabiegi mają zapewnić komfort zwierzętom.

Z myślą o zwiedzających, na całej szerokości basenu, zostały zamontowane przeszklenia. Nie lada gratką będzie obserwacja zwierząt nie tylko z poziomu lustra wody, lecz także pod wodą, gdzie zostało zlokalizowane pomieszczenie obserwacyjne, umożliwiające oglądanie pingwinów z zupełnie innej perspektywy.

Wejście na zaplecze i do pomieszczeń technicznych znajduje się po drugiej stronie budynku. Zaplecze zostało wyposażone w kuchnię, szatnię dla personelu, pomieszczenia gospodarcze i pomieszczenia kwarantanny. Wszystko to dla zapewnienia wygody użytkownikom i hodowcom. Pomieszczenie techniczne i magazyny na środki chemiczne znajdują się na najniższej kondygnacji.

Przemyślane rozwiązania

Przy realizacji wodnych wybiegów zwierzęcych, istotne jest uzyskanie kryształowo czystej wody, pozwalającej w pełni przyglądać się życiu podwodnemu zamieszkujących zwierząt. Cel ten został osiągnięty dzięki nowoczesnej i w pełni zautomatyzowanej stacji uzdatniania. Woda z niecki, poprzez rynnę przelewową, a następnie rurociągi odprowadzające, trafia do automatycznego bębnowego sita wstępnego, gdzie są zatrzymywane większe zanieczyszczenie np. resztki pokarmu i liście z drzew rosnących w sąsiedztwie basenu.

Wstępnie oczyszczona woda przelewa się do betonowego zbiornika wyrównawczego, skąd jest zasysana przez pompy obiegowe, wyposażone w prefiltry, osłaniające ich wirnik przed uszkodzeniem. Pompy obiegowe tłoczą wodę na dwa filtry ciśnieniowe o średnicy 1800, wypełnione (oprócz warstwy podtrzymującej) węglem aktywnym i zeolitem. Wydajność obiegu na poziomie 140 m³/h zapewnia jedną wymianę wody na dwie godziny pracy instalacji.

Przed filtracją mechaniczną woda jest poddawana procesowi ozonowania w zbiorniku reakcji o średnicy 2200. Ozon, jako bardzo silny utleniacz, pozwala na dezynfekcję wody, polegającą na rozbiciu komórek mikroorganizmów i ich rozproszeniu. Usuwa tym samym bakterie i wirusy, przywraca wodzie naturalną barwę i krystaliczność, a także wspomaga przebieg procesu filtracji. Jest to metoda ekologiczna i bezpieczna, co jest istotne w przypadku realizacji basenów dla zwierząt, w których zastosowanie dezynfekcji poprzez np. chlorowanie wody jest niedopuszczalne. W układzie zastosowano podciśnieniowy system generowania ozonu o wydajności 100 gO₃/h. Po zbiornikach filtracyjnych zastosowano układ drugiego stopnia dezynfekcji wody z wykorzystaniem niskociśnieniowej lampy UV, działającej bakteriobójczo, eliminując z wody niekorzystne drobnoustroje.

Nie lada wyzwaniem jest zaprojektowanie i wykonanie instalacji technologii uzdatniania wody, w której wykorzystanie chemicznych metod uzdatniania, musi zostać przemyślane i sprowadzone do minimum, ze względów bezpieczeństwa zwierząt. Żeby zapewnić dobrą jakość wody i sprzyjające warunki przebiegu dla wszystkich procesów jej oczyszczania, zastosowano automatyczny system dozowania środków chemicznych, tj. korektora pH i środka przeciw glonom. Tym samym zostaje wyeliminowane zagrożenie ręcznego przedawkowania jakiegokolwiek środka.

Żeby trzymać pieczę nad pracą całego układu, w istotnych punktach instalacji zostały zamontowane czujniki i sondy, których pomiar jest stale monitorowany i archiwizowany zarówno w kwestii parametrów wody, jak i przebiegu procesów technologicznych. Daje to możliwość optymalizacji pracy instalacji i natychmiastową reakcję w razie jakichkolwiek nieprawidłowości czy błędów. Ze względu na charakter obiektu i możliwości personalne, postarano się o pełne zautomatyzowanie całej stacji, której sterowanie będzie się odbywać z poziomu centralnego panelu kontrolno-sterującego. Pozwoli to skrócić czas niezbędny do obsługi.

Nowe podejście – koniec metalowych krat

Dziś baseny dla zwierząt projektuje się z myślą o użytkownikach, a także zwiedzających. Mają przypominać środowisko naturalne poszczególnych gatunków, a przy tym zachęcać do odwiedzania. Do lamusa przeszły betonowe zbiorniki wodne, przypominające surowe, otoczone kratami, podziemne bunkry. W ich miejscu pojawiają się cieszące oko, często przeszklone, baseny z krystalicznie czystą wodą. Zastosowanie zautomatyzowanych i nowoczesnych metod uzdatniania, zachowując przy tym bezpieczeństwo i zapewniając właściwą cyrkulację wody, dzięki urządzeniom wysokiej jakości, sprawiło, że Śląski Ogród Zoologiczny może pochwalić się jednym z bardziej nowoczesnych wybiegów dla zwierząt.

Transcom Sp. z o.o. ul. Józefowska 5 40-144 Katowice tel.: 32 201 08 74 baseny@transcom.pl www.transcom.pl

TEKST I FOTO | Firma Transcom