Zarządcy istniejących obiektów sportowych, którzy nie chcą zostać w tyle za nowo powstającymi ośrodkami, muszą walczyć o większą liczbę użytkowników, a co za tym idzie, wyższą rentowność zarządzanego obiektu. Mogą tego dokonać, rozszerzając ofertę przy nowoczesnej i zachęcającej infrastrukturze. Dawno minęły czasy, gdy popękane płytki czy też odbarwienia na folii w basenie nie przeszkadzały, a cena biletu była najważniejszym kryterium
Renowacja obiektu zwykle kojarzy się z kilkumiesięcznym wyłączeniem z użytkowania, a także sporymi wydatkami. Nic bardziej mylnego! Remonty oraz renowacje obiektów można przeprowadzać stopniowo, z częściowym wyłączeniem obiektu albo nawet w trakcie jego pracy w bardzo krótkim okresie.
Częściowa renowacja wykończenia niesie jednak ze sobą spore utrudnienie, jakim jest utrzymanie szczelności łączenia dwóch powierzchni. Przy wymianie płytek, folii etc. zwykle dochodzi do naruszenia istniejącej warstwy izolacji przeciwwodnej. Jest to najbardziej newralgiczny punkt częściowej renowacji, z którym jednak poradzi sobie wykonawca posiadający odpowiednią wiedzę. Dodatkowo w przypadku krótkiego terminu realizacji istotna jest także dobra organizacja pracy i dostaw.
Remont sportowej niecki basenowej
Firma Transcom przez 31 lat swojej działalności uczestniczyła w dziesiątkach takich realizacji. Przykładem jest remont sportowej niecki w kompleksie Krakowskiego Klubu Kajakowego przy ul. Kolnej 2 w Krakowie w trybie zaprojektuj i wybuduj. Remont został przeprowadzony w zaledwie 2 tygodnie, a głównym jego założeniem była wymiana folii PVC na płytki porcelanowe. Trudność polegała na tym, że niecka basenowa powstała w technologii łączonej, tzn. rynna przelewowa wraz ze ścianami do stopnia spoczynkowego wykonane były ze stali nierdzewnej, ściany od stopnia spoczynkowego wraz z dnem niecki wyłożone folią PVC. Trudne technicznie połączenie dwóch technologii wymagało dospawania nierdzewnych profili do istniejącej nierdzewnej konstrukcji oraz uszczelnienia styku stali z płytkami. Dodatkowo remont przewidywał również usunięcie ze stalowych ścian od strony podbasenia nalotów powstałych wskutek oddziaływania agresywnego otoczenia oraz wykonanie izolacji termicznej niecki za pomocą natrysku piany poliuretanowej, będącej równocześnie zabezpieczeniem przed rdzą. W ramach prowadzonych prac należało również usunąć stare wykładziny betonowych zbiorników wyrównawczych i wyprawić je elastomerami polimocznikowymi odpornymi na działanie chloru. Warto wspomnieć, że obiekt był wyłączony z użytku przez miesiąc, w tym czasie znacząco zwiększyła się jego atrakcyjność wizualna.
Czas trwania prac: 2 tygodnie; wartość: ok. 490 000 zł netto.
Szybki i niedrogi remont w basenie przyszkolnym
Kolejną ciekawą realizacją, której efekty przeszły założenia inwestora, był remont basenu przyszkolnego w Gimnazjum nr 13 im. Huberta Jerzego Wagnera w Katowicach przy ul. Brynicy 7. Obejmował on remont niecki basenowej wraz z wymianą uzbrojenia technologicznego oraz remont systemu uzdatniania wody. Głównym założeniem remontu było poprawienie jakości wody i przystosowanie instalacji do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz.U. poz. 2016) oraz przy okazji poprawa estetyki wykończenia. Z powodu ograniczonych funduszy remont generalny został podzielony na dwa etapy, a dotychczas zrealizowany etap zawierał, poza modernizacją technologii wody, jedynie nieckę basenową oraz niewielką powierzchnię plaży. W celu zmniejszenia wartości inwestycji, inwestor postanowił pozostawić dotychczasowe filtry, jednak przemyślany system cyrkulacji wody i wymiana orurowania pozwoliły na uzyskanie wymaganych parametrów wody. Warto również zwrócić uwagę na krótki czas wykonania remontu, tj. 1,5 miesiąca. Doświadczenie to pokazało ponownie, że dobra współpraca na linii inwestor – nadzór inwestorski – generalny wykonawca, odpowiednio wczesne rozpisanie przetargu wraz z podpisaniem umowy, szczegółowe przygotowanie programu funkcjonalno-użytkowego (PFU) oraz świadomość inwestora i jego sprecyzowane wymagania co do efektu remontu, prowadzą do sprawnego wykonania niełatwej pracy, jaką zawsze są remonty, zwłaszcza częściowe.
Czas trwania prac: 6 tygodni; wartość: ok. 238 000 zł netto.
Renowacja na większą skalę
Przykładem bardziej kompleksowej renowacji był remont, również w trybie zaprojektuj i wybuduj, pływalni Akwarium w Opolu. Głównym celem było usunięcie przecieków z plaży basenu. Trudność prac polegała na tym, że remont nie przewidywał renowacji okładzin ceramicznych niecek basenowych, co było związane z połączeniem istniejącej izolacji z nowo wykonywaną. Istotnym aspektem remontu było uzyskanie bezpiecznej posadzki dla gości obiektu. Dlatego wykorzystano tutaj antypoślizgowe płytki porcelanowe SeraPool o klasie antypoślizgu C i R12 dla mokrej powierzchni. Dodatkowo na plaży basenu zostało wykonane odwodnienie liniowe. Wymagało to uzyskania nowych spadków, co utrudniały istniejące, nieremontowane powierzchnie. Remontując plaże basenów, należało wykonać prace przygotowawcze do przeprowadzenia w przyszłości remontu instalacji wentylacyjnej. W tym celu konieczne było wykonanie nawiewów szczelinowych, które razem ze skrzynkami rozprężnymi utworzyły ławeczki przydatne w tego typu obiekcie.
Czas trwania prac: 3 miesiące; wartość: ok. 680 000 zł netto.
Likwidacja przecieków na plaży basenu
Innym zadaniem, które należało wykonać w ekspresowym tempie, było zidentyfikowanie przyczyn przecieków na plaży basenu oraz ich zlikwidowanie na krytej pływalni Hajduki MORiS w Chorzowie. W tym przypadku powodem przecieków i degradacji żelbetowych konstrukcji były nieprawidłowo wykonane i uszczelnione dylatacje konstrukcyjne pomiędzy niecką i plażą basenu oraz pomiędzy plażą i ścianami. Przy tej okazji wykonane zostało odwodnienie liniowe plaży basenu.
Czas trwania prac: 2 miesiące; wartość: ok. 180 000 zł netto.
Kolejny przykład remontu, którego celem było usunięcie przecieków, to remont plaży basenowej Ośrodka Sportu i Rekreacji Warszawa-Śródmieście. Inwestor zdecydował się na bardzo rzadko spotykaną opcję udzielenia zamówienia publicznego, tj. przetarg ograniczony, składający się z dwóch etapów. Pierwszy etap stanowiła weryfikacja wymaganych referencji potencjalnych wykonawców. Kryterium tego etapu było bogate doświadczenie będące warunkiem przystąpienia do drugiego etapu, w którym już liczyły się cena i okres gwarancji. Należy zaznaczyć, że firma Transcom była jedyną firmą, która przeszła do etapu drugiego. Dobrze przygotowany PFU stawiał bardzo wysokie wymagania materiałom budowlanym, m.in. poliuretanowa membrana uszczelniająca nakładana bezłączeniowo, którą, ze względu na cenę oraz technologię nakładania trudną dla niedoświadczonego wykonawcy, niezmiernie rzadko wykorzystuje się w Polsce, zwłaszcza do uszczelnienia basenów i hal basenowych. Trudność estetycznego wykończenia polegała na tym, że płytki ceramiczne ze ścian zostały ściągnięte na wysokości jedynie 30 cm, zgodnie z wymaganiami PFU. Wymianę całości okładzin ściennych uniemożliwiał bardzo krótki termin realizacji. Co więcej, płytki ścienne wykorzystane kilka lat wcześniej zostały wycofane z produkcji. W związku z tym zostały zastosowane płytki posadzkowe o delikatnym kolorze, ale ciekawej strukturze, tj. porcelanowe płytki Apache firmy SeraPool. Duży gabaryt – 33 × 50 cm, struktura frezowanego betonu oraz jasny kolor naturalnej porcelany wpasowały się w istniejącą przestrzeń. Płytki antypoślizgowe w klasie antypoślizgu C oraz R12 zarówno na mokro, jak i sucho zapewniają bezpieczeństwo, w szczególności najmłodszym użytkownikom. Dopełnienie wykończenia stanowią mozaiki w formacie 2,5 × 2,5 cm w kolorze białym oraz charakterystyczny melanż porcelanowy SeraPool w kolorze turkusowo-ciemno-niebieskim. Remont trwał zaledwie 2,5 miesiąca, mimo zastosowania wylewki klasy C25.
Remont w trakcie użytkowania basenu
Realizacja remontów w trakcie użytkowania obiektu może odbywać się na dwa sposoby – w trakcie godzin nocnych, wyłączonych z użytkowania lub w ciągu dnia, gdy obiekt jest użytkowany.
Przykładem realizacji w godzinach nocnych może być zadanie pod nazwą: „Poprawa sprawności energetycznej Basenu AGH w Krakowie”. O ile prace w podbaseniu trwały również w godzinach dziennych, o tyle prace w samej hali basenu musiały być wykonywane w nocy. Warunkiem realizacji zadania była dostępność basenu dla użytkowników. Każdorazowo należało rozkładać rusztowania w odpowiednim miejscu, a po zakończeniu prac doprowadzać halę basenu do porządku. Na zdjęciu widać prace trwające w hali basenu w godzinach nocnych oraz rusztowanie ustawione w niecce wypełnionej wodą, a także pracowników w strojach kąpielowych.
Jako przykład prac trwających w dzień, w trakcie użytkowania basenu, może posłużyć część odnowy wspomnianego już obiektu w Krakowie. Remont polegał na wymianie folii PVC na porcelanowe płytki basenowe w brodziku dla dzieci. W tym przypadku trudność wykonania polegała nie tylko na połączeniu izolacji, lecz także na minimalizacji zapylenia w działającej części hali basenu, gdyż niecka sportowa i brodzik dla dzieci znajdują się w tej samej hali basenowej.
Czas trwania prac: 3 tygodnie; wartość: ok. 81 000 zł netto.
Kolejną ciekawą realizacją była modernizacja stacji uzdatniania wody na warszawskim Bemowie. Dzięki dobrej organizacji pracy oraz dostaw, udało się przeprowadzić prace remontowe instalacji uzdatniania wody bez konieczności wyłączania basenów z eksploatacji.
Nie tylko OSiR Bemowo, lecz także wielu zarządców innych obiektów basenowych szuka możliwości prowadzenia w tej samej niecce basenowej zajęć dla grup użytkowników wymagających bardzo odmiennych parametrów wody basenowej. Klasycznym przykładem takiej sytuacji jest prowadzenie w określonych godzinach, w niecce basenu wyposażonego w aerozole wodno-powietrzne, zajęć nauki pływania dla niemowląt i dzieci do lat 3. Aby spełnić te wymagania w OSiR Bemowo niezwłocznie podjęte zostały działania mające na celu poprawę procesów filtracji oraz uzdatniania chemicznego. Zakres zmian obejmował wymianę istniejących ciśnieniowych filtrów żwirowych na filtry podciśnieniowe żwirowe z warstwą węgla aktywnego z całkowitą wysokością złoża filtracyjnego 1200 mm. Zastosowano dwa filtry o łącznej wydajności 128 m3/h. W celu wprowadzenia zaawansowanych metod utleniania zastosowana została opatentowana metoda „SystemPola”. Z uwagi na fakt, że najważniejszym procesem uzdatniania wody basenowej jest właściwa filtracja, wprowadzono dodatkowe środki chemiczne do wspomagania koagulacji i flokulacji zanieczyszczeń. Za układem podgrzewania do wody dawkowany jest korektor pH, dodatkowy środek utleniający w formie stabilizowanych chlorynów sodu oraz środek dezynfekcyjny w postaci płynnego podchlorynu sodu. Nad prawidłowym stężeniem środków chemicznych w wodzie basenowej czuwa automatyczny system kontrolno- -pomiarowy, który bezpośrednio steruje pompkami dozującymi chemikalia. Filtry dla obiegu basenu rekreacyjnego wyposażone są w baterię zaworów z napędem pneumatycznym, co oznacza, że wszystkie fazy pracy filtra sterowane są automatycznie.
Zastosowany został zintegrowany system pomiaru parametrów wody basenowej i sterowania nimi. System ten steruje wszystkimi pompami dozującymi, zarówno tymi do dozowania podchlorynu sodu czy korektora pH, jak i tymi do dozowania środków do flokulacji, wspomagania koagulacji i utleniania. Wyniki dokonywanych pomiarów system prezentuje zarówno w formie tabelarycznej, jak i graficznej. Częstotliwość zapisów może być dowolnie wybierana. To nowatorskie rozwiązanie umożliwia racjonalne sterowanie parametrami wody basenowej. Przez to pojęcie należy rozumieć działania techniczne realizowane w trakcie budowy lub modernizacji instalacji uzdatniania wody basenowej, mające na celu wdrożenie procedur umożliwiających świadome i kontrolowane wpływanie na określone parametry wody w trakcie eksploatacji basenu. Takie sterowanie pozwala na „zaprogramowanie” wybranych lub wszystkich parametrów wody basenowej tak, aby były one osiągnięte i utrzymywane w ściśle określonym przedziale czasowym. Przykładem wykorzystania takiej procedury może być zaprogramowanie parametrów wody basenowej stosownie do potrzeb różnych grup użytkowników. Zadaniem racjonalnego sterowania parametrami wody basenowej w basenie przeznaczonym głównie dla użytkowników korzystających z atrakcji wodno-powietrznych jest takie zaprogramowanie pracy urządzeń technologicznych, aby o określonej godzinie i w określonych dniach woda w tym basenie odpowiadała wymaganiom stawianym wodzie przeznaczonej do prowadzenia zajęć nauki pływania dla niemowląt oraz dzieci do lat 3.
Poszerzenie oferty przez okres zwykłej przerwy technologicznej
Za dobry przykład umiejętnego dostosowania się do potrzeb wszystkich klientów może służyć Gminny Ośrodek Sportu w Raszynie. Pływalnia wyposażona była w pięciotorowy basen sportowy o wymiarach 12,5 × 25 m z niewielką trybuną umiejscowioną na antresoli, basen rekreacyjny z atrakcjami oraz wieżę ze zjeżdżalnią. Powierzchnia pod wejściem na wieżę była niezagospodarowana, znajdowały się tam jedynie miejsca do siedzenia dla małych dzieci wraz z zabawkami. Właśnie to miejsce zostało zaadaptowane na brodzik dla dzieci o głębokości 30 cm wraz z atrakcją wodną. Brodzik został wykonany w technologii żelbetowej ze stalową skręcaną rynną przelewową, z wykończeniem niecki antypoślizgową folią basenową z miękkim dnem oraz porcelanowymi mozaikami 5 × 5 cm. Rolę jednej z dysz napływowych pełni delfinek tryskający wodą.
Czas trwania prac: 3 tygodnie; wartość: ok. 150 000 zł netto.
Podsumowanie
Jak widać na powyższych przykładach, zwiększenie atrakcyjności obiektu nie musi się wiązać z długoterminowym wyłączeniem go z użytkowania oraz wygospodarowaniem dużych środków finansowych. Takie posunięcie wymaga jednak znalezienia optymalnego rozwiązania między czasem realizacji zadania, środkami przeznaczonymi na jego wykonanie a efektem, jaki miałby przynieść. Warto też pamiętać o precyzyjnym sformułowaniu zapisów w projekcie wykonawczym lub PFU, tak aby inwestor otrzymał zamierzony efekt inwestycji.
Autor jest prezesem zarządu Transcom Sp. z o.o.
Transcom Sp. z o.o.
ul. Józefowska 5, 40-144 Katowice
tel.: 32 201 08 74
baseny@transcom.pl
TEKST | Władysław Sobiech
FOTO | Archiwum firmy Transcom
