Tworzywa sztuczne w instalacjach basenowych

Mały przewodnik po tworzywach sztucznych

W instalacjach basenowych wykorzystywane są głównie trzy rodzaje tworzyw sztucznych: polichlorek winylu, polietylen, polipropylen. Wszystkie mają pewne cechy wspólne, a różnice między nimi pozwalają na dobór materiału najlepszego dla danej instalacji.

Tworzywa sztuczne są lekkie, łatwe w montażu, mają szeroki asortyment kształtek i łączników, a także są najtańsze z dostępnych materiałów instalacyjnych. Techniki łączenia ułatwiają ewentualny demontaż i wymianę. Te oczywiste zalety montażowe idą w parze z licznymi plusami dla użytkownika. Przewody z tworzyw sztucznych są gładkie, dzięki czemu straty ciśnienia hydraulicznego są niewielkie i nie pojawiają się osady. Materiał, z którego są wykonane rury, nie ma wpływu na jakość wody. Dzięki odporności na działanie substancji zawartych w wodzie rury z tworzyw sztucznych nie ulegają korozji, a badania potwierdzają, że woda nie powoduje wymywania żadnych substancji ze ścianek rur.PVC – polichlorek winylu
Polichlorek winylu (PVC) jest jednym z najstarszych i najszerzej stosowanych materiałów termoplastycznych. W produkcji rur i kształtek do systemów ciśnieniowych stosuje się go w formie nieuplastycznionej (PVC-U, czyli nieplastyfikowany polichlorek winylu), to znaczy bez dodatków zmiękczających. Unikalne cechy tego tworzywa sprawiają, że jest ono wykorzystywane w budownictwie, ma także szereg innych zastosowań na ogromną skalę. Zalety rur i kształtek z PVC:

  • niski ciężar właściwy: 1,4 g/cm3,
  • okres żywotności: minimum 50 lat,
  • odporność na korozję wewnętrzną i zewnętrzną,
  • odporność na korozję elektrolityczną wywołaną działaniem prądów błądzących,
  • odporność na zarastanie osadami,
  • duża odporność chemiczna na substancje w zakresie pH 2 – pH 12,
  • łatwy montaż bez użycia specjalistycznego sprzętu,
  • elementy z PVC-U są nietoksyczne.

Szczególną korzyścią, na którą warto zwrócić uwagę, jest to, że woda przepływająca z większą prędkością nie potrzebuje dużego wspomagania pomp do tego, żeby przemieścić się przez rury, co jest korzystne pod względem finansowym i ekologicznym. Dzięki zwiększonej prędkości przez rury PVC mogą więc przepływać większe ilości wody niż przez rury o takiej samej średnicy wyprodukowane z innych materiałów. Właściwość ta daje możliwość stosowania rur o mniejszych średnicach, co zapewnia inżynierom i architektom więcej przestrzeni i swobody w prowadzonych działaniach.

PP – polipropylen
Jest to materiał termoplastyczny o mniejszej od innych gęstości, dzięki polimeryzacji propylenu (C3H6). Na rynku występuje głównie w dwóch formach: PP-H (PP homopolimer) i PP-R (PP – przypadkowy), który jest używany głównie w systemach instalacyjnych gorącej wody. Instalacje i zawory wykonane z PP cechują się dużą odpornością na wysokie temperatury, ale niewielką na promienie UV (ultrafioletowe).

PE – polietylen
Jest wynikiem polimeryzacji etylenu (C2H4). Oferowane odmiany różnią się ciężarem właściwym i strukturą usieciowania (porowatość): HDPE (o wysokiej gęstości), LDPE (o niskiej gęstości), MDPE (o średniej gęstości), PEX (o budowie usieciowanej). Ostatni rodzaj znajduje zastosowanie głównie w systemach instalacji dla gorącej wody. Odmianą najczęściej stosowaną w instalacjach gazowych i wodnych podziemnych oraz naziemnych jest HDPE. Tworzywo jest zwykle stabilizowane węglem przeciw działaniu promieni UV. Podobnie jak PP najlepiej łączy się przez zgrzewanie lub stosowanie połączeń miedzianych.

EPDM – guma etylenowo-propylenowa
Elastomer ten znajduje szerokie zastosowanie w produkcji oringów i uszczelek. Wykazuje dobrą odporność na działanie silnych chemikaliów i ozonu. Nie nadaje się do kontaktów z olejami.

FPM – guma fluorowa
Znana również pod zarejestrowaną nazwą Viton. Wśród wszystkich elastomerów charakteryzuje się najwyższą chemiczną odpornością na rozpuszczalniki i silnie działające chemikalia.

Sposoby łączenia tworzyw sztucznych:

  • klejenie za pomocą specjalnych kształtek – stosowane do rur PVC,
  • połączenia kielichowe – stosowane do rur PVC. Rury mają specjalne końcówki (kielichy), w które są wsuwane tzw. końce bose. Połączenie jest uszczelniane podkładką gumową,
  • kształtki kołnierzowe – stosowane dla większych średnic rur z PVC, przeważnie dla rur sieciowych,
  • zgrzewanie doczołowe – stosowane do rur z LDPE i polipropylenu, polega na rozgrzaniu końców łączonych rur i ściśnięcie aż do zastygnięcia zgrzewu,
  • elektrozłączki – stosowane do rur z LDPE. Końce łączonych rur wsuwa się do złączki, która jest następnie poddawana działaniu prądu elektrycznego przez specjalne urządzenie,
  • złączki zaciskowe i gwintowe – stosowane do rur z polibutylenu, rur warstwowych, polietylenu, a szczególnie PE-X (materiału tego nie można zgrzewać ani kleić),
  • złączki zaprasowywane – stosowane do rur warstwowych,
  • zgrzewanie polidyfuzyjne – stosowane do rur z polipropylenu, polibutylenu i rur warstwowych. Polega na nagrzaniu specjalnym narzędziem wewnętrznej części kształtki, zewnętrznej części rury i połączeniu ich. Proces powtarza się dla drugiej strony kształtki i drugiej rury,
  • połączenie Netvitc System – połączenie za pomocą opaski dociskowej wykonanej z tworzywa sztucznego, która jest wyposażona w dwie śruby i specjalną dwuwargową uszczelkę wzmocnioną pierścieniem ze stali nierdzewnej. Konstrukcja opaski (wykorzystując stopniowy wzrost ciśnienia) zapewnia maksymalną szczelność systemu podczas pracy.

MAGAZYN „PŁYWALNIE I BASENY” NR 14

 


 

TEKST: FIRMA BUDMECH
FOTO: FIRMA BUDMECH