W pierwszej części artykułu omówione zostały ogólne obowiązki zarządzających wyznaczonym obszarem wodnym w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy ratownika wodnego. W kolejnych częściach przejdziemy do wybranych zagadnień szczegółowych. W części drugiej omówimy zagadnienia związane z badaniami lekarskimi dotyczącymi ratownika wodnego.
Badania lekarskie ratowników wodnych
Kodeks pracy wprowadza wiele obowiązków spoczywających na pracodawcy, które mają na celu ochronę zdrowia pracownika. Jednym z nich jest, wynikający z art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.; dalej k.p.), obowiązek skierowania pracownika na badania lekarskie.
W ramach ogólnie pojętej profilaktycznej ochrony zdrowia pracownika na każdym pracodawcy spoczywa obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zdaniem Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 12 grudnia 1974 r., II PR 262/74, OSNCP 1975, nr 7–8, poz. 122) obowiązek ten obejmuje przestrzeganie nie tylko ogólnie uznawanych norm w tym zakresie, lecz także indywidualnych przeciwwskazań związanych ze stanem zdrowia lub osobniczymi skłonnościami pracownika. Jednym z kluczowych elementów profilaktyki są badania lekarskie, których celem jest ustalenie zdolności pracownika do pracy w warunkach występujących na konkretnym stanowisku pracy. Badania takie wykonywane są przed zawarciem umowy o pracę oraz cyklicznie ponawiane w trakcie jej trwania. W niektórych przypadkach, w celu ustalenia negatywnego wpływu czynników szkodliwych na zdrowie pracownika, może również zachodzić potrzeba wykonania tych badań już po zakończeniu stosunku pracy. Szczegółowe kwestie w tym zakresie zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 2067).
Ratownik wodny, z samej istoty wykonywanego zawodu, musi być osobą zdolną do wykonywania ponadstandardowego wysiłku fizycznego w sytuacji wysokiego napięcia psychicznego i stresu. Zdolność ta uwarunkowana jest między innymi bardzo dobrym stanem zdrowia. Stan zdrowia pracowników w dużej mierze zależy od sposobu wykonywania pracy oraz od warunków otoczenia, w jakich się ona odbywa. Długotrwały wpływ czynników szkodliwych i uciążliwych dla organizmu pracownika może spowodować u niego zmiany chorobowe (również chorobę zawodową). Może również spowodować obniżenie jakości wykonywanej przez niego pracy, co w przypadku ratowników wodnych ma bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo użytkowników pływalni. Wczesne wykrycie takich zmian i podjęcie odpowiednich działań profilaktycznych powinno zapobiegać pogorszeniu stanu zdrowia pracownika. W tym celu stosuje się między innymi profilaktyczne badania lekarskie.
WIĘCEJ W MAGAZYNIE „PŁYWALNIE I BASENY” NR 26
TEKST | Jarosław Jerzy Rypniewski
