Zgodnie z art. 2 pkt 2 Ustawy z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych (Dz. U. Nr 208, poz. 1240 z późn. zm.), pływalnie zostały zakwalifikowane jako wyznaczone obszary wodne – obiekty kryte lub odkryte, z wodą przepływową, przeznaczone do pływania lub kąpieli, mające co najmniej jedną nieckę basenową, z trwałym brzegiem i dnem, wyposażone w urządzenia sanitarne, szatnie i natryski (art. 2 pkt 8). W myśl zapisów art. 4 ust. 2 pkt 2 ustawy za zapewnienie bezpieczeństwa na terenie, na którym jest prowadzona działalność w zakresie sportu lub rekreacji, są odpowiedzialni: osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadzi działalność w tym zakresie. Do nich należy organizowanie i finansowanie działań ratowniczych na wyznaczonym obszarze wodnym (art. 21 ust. 1).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 zapewnienie bezpieczeństwa na obszarach wodnych polega w szczególności na zapewnieniu warunków do organizowania pomocy oraz ratowania osób, które uległy wypadkowi lub są narażone na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia. Do obowiązków zarządzającego wyznaczonym obszarem wodnym należy także (art. 5 ust. 2 pkt 2) zapewnienie stałej kontroli wyznaczonego obszaru wodnego przez ratowników wodnych. W tym znaczeniu zarządzający wyznaczonym obszarem wodnym staje się dla ratowników pracodawcą.

Pracodawca i pracownik na stanowisku kierowniczym

Pracodawca w ujęciu formalno-prawnym to osoba fizyczna lub osoba prawna, a także inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która spełniając pewne wymogi prawne i społeczne, zatrudnia pracowników. W znowelizowanym kodeksie pracy zrezygnowano z terminu „kierownik zakładu pracy”.

Zgodnie z art. 3 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.; dalej: k.p.) pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników.

Zgodnie z art. 3¹ § 1 k.p. za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba.

W praktyce pracodawca wprowadza ogniwa pośrednie, mające za zadanie właściwą organizację pracy. Wśród pracowników stanowiących w firmie kadrę kierowniczą wyróżnia się dwie podstawowe kategorie:

• osoby zarządzające w imieniu pracodawcy zakładem pracy oraz
• kierowników wyodrębnionych komórek organizacyjnych firmy.

Kodeks pracy nie definiuje pojęcia kierowników wyodrębnionych jednostek organizacyjnych. Przyjmuje się jednak, że istotne znaczenie ma „wyodrębnienie” danej jednostki w strukturze organizacyjnej zakładu, czyli przyznanie jej pewnej autonomii oraz przypisanie do niej pewnych stałych zadań. Powinno to mieć pokrycie w aktach organizacyjnych danej jednostki. Natomiast nie mają istotnego znaczenia takie kwestie, jak nazwa stanowiska, liczba podległych pracowników czy rodzaj powierzonych zadań oraz wykonywana praca.

Pracownikiem na stanowisku kierowniczym jest osoba, której głównym zadaniem jest organizowanie i kierowanie procesem pracy podległych pracowników. Jeżeli więc pracownik wprawdzie kieruje wyodrębnioną komórką organizacyjną pracodawcy, ale oprócz kontroli i nadzorowania czynności pracowników wykonuje też pracę na równi z podwładnymi, to nie zajmuje stanowiska kierowniczego, nawet jeśli wzmianka o tym pojawi się w umowie o pracę (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2005 r., II PK 114/04, OSNP 2005, nr 16, poz. 245). W sentencji wyroku czytamy m.in.: zakres zastosowania art. 135 k.p. (obecnie 151⁴) nie obejmuje tych kierowników wyodrębnionych komórek organizacyjnych zakładu pracy, których obowiązki nie ograniczają się do organizowania kontroli i nadzorowania czynności pracowników podległej sobie komórki, lecz polegają na wykonywaniu pracy na równi z nimi.

Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 listopada 1981 r. (I PR 92/81, OSNCP 1982, nr 5–6, poz. 82) postanowienie umowy o pracę, iż stanowisko zajmowane przez pracownika nosi kierowniczy charakter, nie ma decydującego znaczenia, gdyż o takiej kwalifikacji decyduje wyłącznie spełnienie przesłanek przewidzianych w art. 135 k.p. (obecnie 151⁴). Pracownik kierujący komórką organizacyjną wyodrębnioną w strukturze zakładu pracy nie zajmuje bowiem kierowniczego stanowiska, jeśli kieruje on zespołem pracowników przy jednoczesnym wykonywaniu pracy na równi z członkami takiegoż zespołu, przy czym nie chodzi tu bynajmniej o jednakowy zakres obowiązków, ale o sam fakt wykonywania pracy.

WIĘCEJ W MAGAZYNIE „PŁYWALNIE I BASENY” NR 18

TEKST | Jarosław Jerzy Rypniewski
ILUSTRACJA | Michał Kolarz