Jednym z ważniejszych elementów składowych, mających wpływ na bezpieczeństwo użytkowników i pracowników w części wodnej obiektu jest jego oznakowanie. Przede wszystkim powinno ono w czytelny i jednoznaczny sposób przekazywać informacje i ostrzeżenia o czynnikach, zachowaniach i sytuacjach mogących powodować utrudnienia lub zagrożenia dla zdrowia lub życia jego użytkowników oraz informować ich o bezpiecznym sposobie korzystania z pływalni. Jego najważniejszą rolą jest prewencja, realizowana poprzez ilość i jakość informacji dotyczących bezpieczeństwa, jakie trafiają do osób korzystających z pływalni. Brak lub niewłaściwy sposób oznakowania w sposób zdecydowany zmniejsza bezpieczeństwo użytkowników. Utrudnia również ratownikom wodnym egzekwowanie zasad bezpieczeństwa i zmusza do częstszych interwencji porządkowych kosztem obserwacji akwenu.

Oznakowanie lub jego brak może stanowić istotny, współodpowiedzialny czynnik wypadków na pływalni i jest bardzo ważnym elementem biernego zapewnienia bezpieczeństwa w obiekcie. Jest to szczególnie istotne w kontekście odpowiedzialności cywilnej zarządzającego wyznaczonym obszarem wodnym, opartej na zasadzie ryzyka, wynikającej z art. 435 § 1 k.c. Należy przy tym wspomnieć, że znak jest uniwersalnym, interkulturowym i pozajęzykowym sposobem przekazu informacji (nakazów, zakazów, ostrzeżeń, wskazówek postępowania), co ma istotne znaczenie w sytuacji coraz częstszego korzystania z pływalni przez cudzoziemców, dla których nieczytelne są zasady ujęte w regulaminach ogólnych obiektu i regulaminach stanowiskowych atrakcji wodnych, sporządzanych najczęściej tylko w języku polskim.

Z własnych doświadczeń jako biegłego sądowego w sprawach cywilnych mogę stwierdzić, że sądy bardzo często wskazują na istotne zaniedbania zarządzających wyznaczonym obszarem wodnym w sferze oznakowania pływalni, opierając na tym wyroki korzystne dla użytkowników, którzy ulegli wypadkom na pływalniach (w tym cudzoziemców). Z moich doświadczeń z przeprowadzenia audytów bezpieczeństwa ponad 200 pływalni w okresie ostatnich 25 lat wynika, że około 50% obiektów nie ma właściwego systemu oznakowania.

Analiza zagrożeń podstawą systemu oznakowania

Podstawą zarządzania bezpieczeństwem pływalni jest prawidłowe wykonanie analizy zagrożeń bezpieczeństwa osób wykorzystujących obszar wodny do pływania, kąpania się, uprawiania sportu lub rekreacji. Jej wykonanie jest obowiązkiem dotyczącym zapewnienia bezpieczeństwa na obszarach wodnych, nałożonym z dniem 1 stycznia 2012 r. na każdego zarządzającego wyznaczonym obszarem wodnym w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o bezpieczeństwie osób przebywających na obszarach wodnych.

Jednym z celów wykonania analizy zagrożeń bezpieczeństwa jest określenie, czy normy ogólne określone w powszechnie obowiązujących aktach prawnych są wystarczające do zapewnienia realnego bezpieczeństwa użytkownikom konkretnej pływalni i wyspecyfikowanie zagrożeń możliwych do wystąpienia na terenie obiektu. Wyniki analizy są podstawą do doboru właściwych środków zaradczych w postaci m.in. rodzaju, ilości i rozmieszczenia oznakowania terenu pływalni w sposób odpowiedni do ujawnionych zagrożeń oraz opracowanie regulaminów dla użytkowników, informujących o możliwych zagrożeniach na pływalni i sposobach ich minimalizowania.

WIĘCEJ W MAGAZYNIE „PŁYWALNIE I BASENY” NR 30

TEKST I FOTO | Jarosław Jerzy Rypniewski